แจ่วบองหรือปลาร้าบอง เป็นอาหารอีสาน โดยวิธีการทำคือเอาปลาร้าทั้งตัวมาสับให้ละเอียดและสับกับเครื่องสมุนไพรสดจนเข้ากันดี รสชาติจะออกเผ็ดเค็มนัวจากเนื้อปลาร้าปลากระดี่หรือปลาเล็กปลาน้อยอื่นๆ สับทั้งตัว มีก้างละเอียดให้เคี้ยวกรุบๆ พอเพลินๆ จ้ำกับข้าวเหนียวหรือคลุกข้าวสวยร้อนกินกับผักสดต่างหรือผักลวก ปลาร้าบองสามารถกินดิบหรือสำหรับคนที่ไม่กินปลาร้าดิบจะเอาไปผัดใส่น้ำมันเล็กน้อยผัดให้สุกและหอมก็ได้ เครื่องสมุนไพรและปลาร้าที่สุกในน้ำมันจะมีกลิ่นหอมขึ้นไปอีกระดับหนึ่ง แต่การกินปลาร้าบองหรือแจ่วบอง ดิบหรือนำไปผัดให้สุกก็ขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละบุคคล วันนี้จะมาแนะนำสูตรปลาร้าบองหรือแจ่วบองสูตรเด็ดจากแม่ตุม
ส่วนผสมของปลาร้าบองหรือแจ่วบอง
- ปลาร้า (จะใช้ปลาร้าปลากระดี่หรือปลาตัวเล็ก ๆ เป็นปลาที่มาจากอีสานแท้ ๆ ที่เรานำไปผ่านกระบวนการทำปลาร้าเอง) 500 กรัม
- ตะไคร้ 150 กรัม
- กระเทียม 80 กรัม
- หอมแดง 80 กรัม
- ข่า 80 กรัม
- พริกแห้ง 20 กรัม (หรือความเผ็ดตามชอบ)
- ใบมะกรูด 20 กรัม
- น้ำมะขามเปียก 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำปลาร้า 3 ช้อนโต๊ะ
- น้ำตาลทราย 3 ช้อนโต๊ะ
- ผักสดหรือผักลวกตามชอบ
วิธีการทำปลาร้าบองหรือแจ่วบอง
- นำปลาร้าที่เตรียมไว้มาสับทั้งตัวให้ละเอียด ถ้าสับไปแล้วมีก้างใหญ่ให้เลือกออก
- นำหอมแดง กระเทียม ข่า และพริก มาคั่วให้สุกหอม
- ซอยใบมะกรูดให้เป็นฝอย
- นำหอมแดง กระเทียม ข่า และ พริกที่คั่วให้สุกหอมแล้วนำมาสับรวมกับปลาร้าที่สับแล้ว
- เมื่อสับทุกอย่างให้เข้ากับแล้ว นำใบมะกรูดที่หั่นฝอยมาสับรวมให้พอแหลก
- เมื่อสับทุกอย่างให้เข้ากับแล้วปรุงรสด้วยน้ำตาลทราย น้ำมะขามเปียก และน้ำปลาร้า
- เมื่อเสร็จแล้วสามารถจัดเสิร์ฟได้ หรือจะนำไปผัดกับน้ำมันเล็กน้อยให้สุกและหอมแล้วนำไปจัดเสิร์ฟพร้อมผักต่าง ๆได้